معرفی دیوان اشعار غفاری کاشانی و ویژگی‌های سبکی آن

میرزا محمد حسین غفاری کاشانی، متخلّص به مشرقی، از جمله شاعران عارف دورۀ بازگشت ادبی (قرن سیزدهم) است که در هیچ یک از آثار ادبی، حتی تذکره‌ها از او یاد نشده است. همین مسئله، نگارندگان را بر آن داشت تا ضمن معرفی اجمالی شاعر، مشخصات و ویژگی‌های سبک‌شناختی شعر او را نیز بیان کنند. با کمی تأمل در شعر غفاری می‌توان پی برد که او نیز چون دیگر شاعران معاصرش، دنباله‌رو شاعران سبک خراسانی و عراقی است، اما در این میان، توجه او بیشتر به سبک عراقی معطوف شده است، چنان‌که در میان شاعران سبک عراقی نیز بیشتر به حافظ نظر دارد و به وام‌گیری از مضامین شعری حافظ در دیوانش می‌پردازد. غفاری، شعر را به عنوان ابزاری برای بیان اعتقادات، و نه برای بیان احساسات به کار می‌گیرد. او برخلاف شاعران دورۀ خود، به دنبال فضل‌فروشی و خودنمایی با الفاظ پرآب و تاب و متکلّف نیست، بلکه قالب شعری را برای انعکاس تفکرات عرفانی‌اش برمی‌گزیند. زبان او ساده، روان و تشبیهاتش بیشتر حسی است. کاربرد شکل کهن واژه‌ها، کاربرد فراوان ترکیبات عربی و عطفی، اقتباس از آیات و احادیث روایی و استفاده از آرایه‌های ادبی به‌ویژه جناس، از ویژگی‌های چشمگیر سبک اوست.